#θέμα: Συνεστίαση: φαγητό, πολιτισμός, δημόσιος χώρος
#φοιτητές: Κασσάνου Α.Γ. , Τσάφου Σ.Ε. 
#χρονολογία: 2013

#μάθημα: Διπλωματική εργασία
#σχολή/τμήμα: Ε.Μ.Π. Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών

#επιβλέποντες: Ησαϊας Δ., Καραδήμας K.

To κέντρο της Αθήνας επιλέγεται ως περιοχή επέμβασης και στόχος είναι ο σχεδιασμός ενός ανοικτού προς όλους δημόσιο χώρο, ένα σημείο συνάντησης με αφορμή το φαγητό. H δημόσια κατανάλωση του φαγητού συνεπάγεται ζωντάνια και ευθυμία στην αστική ζωή. Το φαγητό και η δημόσια κατανάλωση του χρησιμοποιείται ως μέσω αστικής αναγέννησης καθώς και ένας τρόπος  ενεργοποίησης των πολιτών με σκοπό την οικειοποίηση του δημόσιου χώρου, τη συμμετοχή τους στα κοινωνικά δρώμενα και την διαμόρφωση μιας κοινής συνείδησης.

Το φαγητό στην πόλη είναι ένα πυκνό δίκτυο δραστηριοτήτων με πολυάριθμες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις που περιλαμβάνουν πολύπλοκα συστήματα. Ένα ευρύ φάσμα  συνδέσεων και αλληλεπιδράσεων αποδεικνύει σε πολλά επίπεδα ότι το φαγητό λειτουργεί σαν εκπαιδευτικός, οικονομικός, κοινωνικός και διατροφικός μηχανισμός που επηρεάζει, είτε βελτιώνει είτε δυσχεραίνει, την υγεία του καθένα ξεχωριστά, της κοινότητας, της πόλης ή μιας ευρείας περιοχής συνολικά.

                                                                                                   

Έτσι το φαγητό αρχίζει να αναγνωρίζεται σαν ζήτημα σχεδιασμού και όχι απλά σαν ένα θέμα αγροτικό.

Βασικό κριτήριο σχεδιασμού στη δική μας πρόταση δεν είναι  το φαγητό  μόνο σαν τελικό προϊόν, αλλά και σαν διαδικασία. Από την  καλλιέργεια, στην  επεξεργασία και  την κατανάλωση. Για εμάς αυτή η διαδικασία είναι πολύ σημαντική, καθώς με τη συνεχή ανάπτυξη των πόλεων και την απομάκρυνση των ανθρώπων από την ύπαιθρο και την αγροτική ζωή η πόλη εκ των πραγμάτων δε μπορεί να είναι αυτόνομη, αλλά εξαρτάται από τις αγροτικές περιοχές και οι κάτοικοι της κατά πλειοψηφία δεν είναι γνώστες αυτού του κύκλου που πραγματοποιεί η τροφή.

Η επέμβαση μας αφορά την ενοποίηση των ακάλυπτων χώρων του Ο.Τ. καθώς και ένα κτήριο δημόσιας χρήσης που φιλοξενεί λειτουργίες φαγητού. Ο βασικός κτηριακός όγκος αυτού αποτελείται από 3 βασικά στελέχη. Το πρώτο είναι το θερμοκήπιο που αντιπροσωπεύει την παραγωγή, το δεύτερο η κουζίνα, όπου γίνεται η επεξεργασία και το τρίτο ο χώρος συνεστίασης, όπου εκφράζεται με μεγάλα τραπέζια μοναστηριακού τύπου.

Ο χώρος λειτουργεί ως εστιατόριο και ορισμένες μέρες της εβδομάδας φιλοξενεί μια συλλογική κουζίνα. Αυτή η χρήση πηγάζει από το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια φαίνεται οι κάτοικοι των Αθηνών να αναπτύσσουν σταδιακά συλλογική συνείδηση. Πολλοί αρχίζουν να αυτό-οργανώνονται σε μικρότερες ομάδες και να παίρνουν πρωτοβουλίες στα πλαίσια μιας κοινότητας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, εμφανίζονται στην πόλη όλο και περισσότερες συλλογικές κουζίνες.

Οι συλλογικές κουζίνες αυτές εντοπίζονται σε όλη την Αθήνα, κυρίως στο κέντρο της, σχηματίζοντας ένα δίκτυο το οποίο συνδέει τους ανθρώπους μέσω της αλληλεγγύης και της κοινής ανάγκης για τροφή.

Με την πρόταση μας επιθυμούμε να προσθέσουμε ακόμη ένα σημείο σε αυτό το δίκτυο, υπογραμμίζοντας και ενισχύοντας αύτη τη στροφή στην κοινωνία μας.

Παράλληλα μέσα σε  αυτό το πλαίσιο συλλογικότητας συμπεριλαμβάνονται  η λειτουργία δανειστικής βιβλιοθήκης και η διεξαγωγή μαθημάτων μαγειρικής και κηπουρικής.

Το τελικό κτήριο είναι μια μεταλλική, συναρμολογούμενη κατασκευή με τη δυνατότητα αποσυναρμολόγησης. Η κατασκευή με αυτόν τον τρόπο είναι μεταβαλλόμενη, έτσι ώστε να μην δημιουργεί μια στατική κατάσταση, αλλά να παρουσιάζει μια ευελιξία σε πιθανές μελλοντικές αλλαγές

Πέραν του λειτουργικού προγράμματος που αναφέρθηκε παραπάνω, μέσω αυτού του σχεδιασμού στοχεύουμε στην προώθηση της έκφρασης του ατόμου στο δημόσιο χώρο, καθώς επίσης και στη δημιουργία κοινωνικών σχέσεων και νέων μορφών ζωής και οικιακής ζωής μέσα στην πόλη. Αυτό ενισχύεται ακόμη περισσότερο με το σχεδιασμό του δημόσιου χώρου έτσι ώστε να φιλοξενεί δραστηριότητες όπως αγορά φαγητού, προβολές και συζητήσεις.

Η αντίληψη του δημόσιου χώρου ως μεταβαλλόμενος και όχι ως στατικός δημιουργεί την ανάγκη για μετασχηματισμούς που θα πρέπει να φιλοξενούν όχι μόνο διαφορετικές λειτουργίες αλλά και διαφορετικούς χρήστες. Στην περίπτωση αυτή, το άνοιγμα ενός Ο.Τ. και ο σχεδιασμός ενός κτηρίου με δημόσιο χαρακτήρα προωθεί την ιδέα σχεδιασμού διαφορετικών καταστάσεων στο επίπεδο του δρόμου που να ενισχύουν την συγκέντρωση ομάδων και χρήσεων. Συγκεκριμένα, εκτός από τις κλειστές λειτουργίες του καφέ και του παντοπωλείου, στο ελεύθερο κομμάτι του ισογείου υπάρχουν τρία σενάρια εφήμερων λειτουργιών που μεταβάλλουν το χώρο αντίστοιχα.

Η πιο μεγάλη διαμόρφωση γίνεται από τη λειτουργία της αγοράς φαγητού η οποία θα μπορεί να γίνεται μια φορά την εβδομάδα στον υπαίθριο αλλά και στεγασμένο χώρο του κτηρίου. Παράλληλα, σε πιο περιορισμένο κομμάτι του ισογείου, ανάμεσα στο κεντρικό κλιμακοστάσιο και το χώρο του καφέ, θα μπορούν να γίνονται προβολές ταινιών  στη μεσοτοιχία αλλά και συγκέντρωση ομάδων για διοργάνωση δράσεων, συζητήσεων κλπ. Ο χώρος αυτός έχει τη δυνατότητα να απομονώνεται από τις υπόλοιπες λειτουργίες του κτηρίου με ελαφρά διαχωριστικά τα οποία επιτρέπουν τον καθορισμό νέων χώρων με ταυτόχρονες εσωτερικές και εξωτερικές ποιότητες.

#Title: Synestiasis : culinary gatherings in the center of  Athens

#Student:  Kassanou A.G., Tsafou S.E.

#Year: 2013
#Course: Diploma Thesis

#School:  National Technical University of Athens, school of Architecture

#Supervisor: Issaias D., Caradimas C.      

The center of Athens is chosen as the area of our intervention and our main goal is the design of an open to all public space, a meeting point with food serving as a motive. Consuming food in public brings about liveliness to urban life. Food and its public consumption is used as a medium of urban regeneration as well as a way of triggering the citizens in order to  start appropriating public space and taking part in social events . This inevitably leads into forming a collective consciousness.

The food in the city is a dense network of activities with numerous social and economic impacts that include complex systems. A wide range of connections and interactions proves at many levels that food may work as an educational, economic, social and nutritional mechanism that affects, either by improving or by hindering,  the health of each individual, community, city, or a wide range area as a whole.

In this way food starts to be recognized as a matter of design and not simply as an agricultural one.

Basic criteria for designing in our  proposal is not food simply as a final product, but also as a process. From growing, to processing and finally to consuming. This process is really important, as with the constant growth of the cities and the distance of people from the countryside and county life in general , the city de facto cannot be autonomous. Rather it depends on rural areas and its inhabitants in their majority are not aware of this cycle of food.

Our intervention deals with the unification of the uncovered spaces of the block of our plot, as well the design of a public building that hosts uses that revolve around food and eating. The main building volume  consists of 3 parts. The first one is the greenhouse, which represents the production (growing). The second is the kitchen, where the process takes place (cooking) and the third part which is the  eating space (consuming), takes place in  big communal tables.

The main space is mostly used as a restaurant, but certain days of the week a community kitchen takes place. This kind of use derives from the fact that the last years the citizens of Athens gradually  grow a communal consciousness . Many people start to self-organize in smaller groups and take initiatives in the frame of a community. Inside this framework even more community kitchens start to appear. These community kitchens are located all over Athens, mainly in the center, forming a network which connects people through solidarity and the common need for food.

With our proposal we wish to add one more node in this network, underlining and re –enforcing this turn in our society.

At the same time, in this framework of collectivity we include the use of a lending library  as well as cooking and gardening lessons.

The completed building is a steel, assembled construction with the possibility of dismantling it. The structure thus is transformable, so as not to create a static  condition, but presents a flexibility in possible future changes.

Besides the uses mentioned above , through this design we aim to promote  individual expression in public space, as well as to establish social relationships and new forms of life and domestic life inside the city. This is further enhanced by the design of  public space in order to accommodate activities such as a food market, screenings and gatherings.

The  perception of public space as something transformable and not as static creates the need for transformations that should accommodate not only different uses but also different users.  In this case, the opening of the urban block and the design of a building of public use promotes the idea of designing different situations in the street level that promote the gathering of groups and uses. More specifically, except from the indoor uses of the café and the grocery store, in the free part of the ground floor three different scenarios of ephemeral uses may occur, that alter the space respectively.

The largest formation is done by the operation of a food market, which may take place once a week in the open-air , but also in the sheltered by the building area. At the same time, in a more limited area of the ground floor, between the central staircase and the café,  screenings and gatherings for discussions may take place. This area may be easily isolated from the other activities of the building with light partitions that allow the definitions of new properties of space with simultaneous internal and external qualities.