STRUCTURES OF SUPPLEMENTATION: mutable constructions in an inactive shell

#τίτλος: ΔΟΜΕΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ: μεταβαλλόμενες κατασκευές σε ανενεργό κέλυφος 
#φοιτητική ομάδα: Μαρία Κοντοπαντελή, Δήμητρα Κορδωμένου 
#χρονολογία: Ιούνιος 2015 
#μάθημα: Διπλωματική εργασία σχεδιασμού 
#επιβλέπων: Νίκος Καλογήρου,Γιάννης Τσουκαλάς 
#σχολή/τμήμα: Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνική Σχολή ΑΠΘ

Σκέψεις με αφορμή το κενό.

Το στοιχείο που κάνει τη συμβολή των οδών Καθολικών και Βηλαρά να μαγνητίζει το βλέμμα είναι πως είναι κραυγαλέα κενή. Τριάντα τρία μέτρα βίαια ακρωτηριασμένης όψης υπογραμμίζουν την απουσία δομημένου όγκου. Του όγκου που τη συμπλήρωνε, αλλά και του όγκου που θα συμπλήρωνε την εκκωφαντική διαφορά δόμησης με τα επταώροφα όμορα κτίρια.

Βρισκόμαστε στην πλατεία Χρηματιστηρίου της Θεσσαλονίκης. Η περιοχή χαρακτηρίζεται έντονα από τη χρήση της, με τις παρηκμασμένες βιοτεχνίες να δίνουν τη θέση τους σε αρκετούς επαγγελματικούς χώρους, κυρίως νέων δημιουργών (καλλιτεχνών, αρχιτεκτόνων, σχεδιαστών) και τα βραδινά κέντρα να αλλάζουν ριζικά την όψη της τη νύχτα. Ο ιστορικός χαρακτήρας της περιοχής είναι καταφανής, καθώς η παλιά εβραϊκή συνοικία ξεπροβάλλει σε αποσπασματικά απομεινάρια μεταξύ των τυπικών συμπαγών πολυκατοικιών. Κτίρια όπως η Οθωμανική Τράπεζα, η Στοά Μαλακοπή και η οικία Αλλατίνη αποτελούν τα χαρακτηριστικότερα δείγματα μιας ιστορίας μπλεγμένης στον εξελισσόμενο αστικό ιστό.

Η Ελευθεροτεκτονική Στοά «Λόζις Βεριτάς» αποτελεί ένα τέτοιο απομεινάρι. Η απουσία του παλαιότερου όγκου του κτιρίου, που υπογραμμίζεται τόσο από το αυστηρό οριζόντιο όριο της όψης, όσο και από τα σόκορα των είκοσι εννέα μέτρων που το περιβάλλουν, οργανώνει μία αναπόφευκτη ανάγνωση του χώρου ως κενού. Επεκτείνοντας τη ματιά στο οικοδομικό τετράγωνο, αμέσως αναγνωρίζεται ένα κτίριο της ίδιας περιόδου, ύψους δεκατριών μέτρων. Το σύνολο αυτό αναπόφευκτα διαβάζεται ως ένα ενιαίο κενό στον συμπαγή αστικό ιστό.

Η αυθόρμητη αντίδραση.

Ας το συμπληρώσουμε. Πυρήνα του πειραματισμού αποτέλεσε η μελέτη των διαφορετικών ορίων. Ιδιωτικό και δημόσιο, εσωτερικό και εξωτερικό, παλιό και νέο συνθέτουν ένα ευρύ φάσμα από ζεύγη αντιθέσεων, που περιστρέφονται γύρω από ένα κυρίαρχο: κενό και πλήρες.

Σε αντίστιξη, λοιπόν, με τους συμπαγείς και καταπνικτικούς περιβάλλοντες όγκους, προτείνεται η συμπλήρωση με μία ελαφριά κατασκευή. Ένα μεταλλικό πλέγμα υποδέχεται προκατασκευασμένες μονάδες κατοικίας που προορίζεται για προσωρινή διαμονή καλλιτεχνών, ενώ όλοι οι ενδιάμεσοι χώροι υποδέχονται τις κινήσεις και τους χώρους εργασίας. Η νέα μεταβαλλόμενη δομή συμπληρώνει το κενό με μία γραφή διαπερατή. Το παλιό κέλυφος παραμένει ανοιχτό και υποδέχεται την εισχώρηση του δημόσιου χώρου, απορροφώντας την απαραίτητη για την περιοχή εκτόνωσή του.

Ο όγκος αποκλιμακώνεται, ιδιωτικό και δημόσιο συγχέονται, το νέο συνομιλεί με το παλιό και η κατασκευή παραμένει ανοιχτή, μεταβαλλόμενη, εξελισσόμενη. Το αποτέλεσμα είναι ένα φάσμα καταστάσεων που κινούνται μεταξύ κενού και πλήρους, χωρίς να αποκτούν παγιωμένο και σταθερό χαρακτήρα, δομές σε ένταση, διαρκώς μεταβατικές και ημιτελείς, ένα σύστημα εγγενώς μεταβλητό και παλλόμενο.

STRUCTURES OF SUPPLEMENTATION: mutable constructions in an inactive shell

Student team: Maria Kontopanteli, Dimitra Kordomenou

June 2015

Diploma thesis

Supervisor: Nikos Kalogirou

Department of Architecture, AUTh Faculty of Engineering

Thoughts on the void.

The element that makes the junction of Katholikon and Vilara streets to magnetize the look is that it is blatantly empty. Thirty three metres of a violently mutilated facade underline the absence of a structured volume. The volume that used to complement it, but also the volume that would complement the overwhelming building difference with the seven-storey neighbouring buildings.

We are located in the Exchange Square in Thessaloniki. The region is strongly characterized by its use, with the degenerate small industries giving way to several professional spaces, mostly of young creators (artists, architects, designers) and the evening centres radically changing the night sight. The historic character of the area is obvious, as the old Jewish district emerges in fragmentary remains between typical compact apartment buildings. Buildings such as the Ottoman Bank, the Malakopi Arcade and the Allatini House are the most characteristic samples of a history entangled in the evolving urban tissue.

The Freemasonic Lodge "Lodge Veritas" is such a relic. The absence of the older volume of the building, which is underlined both by the strict horizontal limit of the facade and by the twenty nine metres high surrounding buildings, organises an inescapable interpretation of the space as a void. Looking further through the block, a building of the same period is immediately recognised, with a height of thirteen metres. This cluster is inevitably read as a single gap in the compact urban tissue.

The spontaneous reaction. Let's fill it. The study of different limits constitutes the core of this experimentation. Private and public, inside and outside, old and new make up a wide range of pairs of contrasts, revolving around one dominant: empty and full.

In counterpoint, then, with its compact and suppressive bounding volumes, a supplementation with a lightweight construction is suggested. A metal grid receives prefabricated housing units intended for temporary stay of artists and all intermediate spaces accommodate the movements and workplaces. The new variable structure fills the void in a permeable manner. The old shell remains open and welcomes the penetration of the public space, absorbing its necessary for this region expansion.

The volume de-escalates, private and public are mingled, the new interacts with the old and the construction remains open, changing, evolving. The result is a range of situations that vary between empty and full, without acquiring a consolidated and stable nature, structures in tension, continually transient and unfinished, a system inherently variable and pulsating.