#φοιτητής/ές: Μιχαηλίδης Κ.
#επιβλέποντες: Schoonderbeek Μ., Rommens Ο.
#χρονολογία: Ιούλιος 2014
#μάθημα: Διπλωματική εργασία
#σχολή/τμήμα: Technical University of Delft
Με γνώμονα
την μνήμη και την τυπολογία του σταυροδρομιού ως άλλο δημόσιο κτίριο,
επιλέγονται τέσσερα άδεια οικόπεδα -θραύσματα και συνδέονται δημιουργώντας ένα
κτιριακό σύμπλεγμα: μια βιβλιοθήκη, ένα αρχείο του χαμένου ελληνισμού της
γειτονίας, ένα μουσείο πολιτιστικής κληρονομίας και ένα πύργο βιωμάτων στο Φανάρι
της Κωνσταντινούπολης
Ο Ίταλο Καλβίνο έγραψε «Η πόλη λοιπόν,
δεν µας λέει το παρελθόν της αλλά το περιέχει, όπως η παλάµη της γραµµές της,
µιας και είναι γραµµένο στις γωνιές των δρόµων, στις σιδεριές των παραθύρων,
στις κουπαστές των σκαλοπατιών………»
Το studio ‘Δημόσιο
Κτίριο_ Όρια & Προϋποθέσεις’ υιοθετεί μια ευρεία οπτική απέναντι στην
έννοια του σχεδιασμού, με ιδιαίτερη έμφαση στην διαδικασία της
προσανατολισμένης έρευνας και επεξεργασίας. Η επιλογή του θέματος της έρευνάς,
όπως και του πρωταρχικού προβληματισμού, συνδέετε άμεσα με το τελικό αποτέλεσμα
του έργου, τόσο σε θεωρητικό και φιλοσοφικό επίπεδο όσο και στην φυσική μορφή
και υπόσταση του. Η θεματολογία της μνήμης και τα ίχνη που παραμένουν, τόσο υλικά
όσο και άυλα, υπήρξαν κεντρικός άξονας και κινητήριος παράγοντας καθ’ όλη την διάρκεια
του σχεδιασμού, από την διερεύνηση, στην επεξεργασία και τελικά την μετάφραση
τους σε αρχιτεκτονική.
Κατά κάποιο
τρόπο προτείνεται μια αρχιτεκτονική μέθοδος (‘συσκευή’) για τον χειρισμό της
συσσώρευσης και απώλειας μνήμης, όπου τα ίχνη μετατρέπονται σε αφηρημένος
μηχανισμός καταγραφής νοήματος. Η κατανόηση της λειτουργίας της μνήμης και η αντίληψη
αυτής ως μια συσκευή, και πως αυτή μπορεί να λάβει την μορφή ενός ‘παλατιού
μνήμης’ σαν χώρος αποθήκευσης (αληθινού ή φαντασιακού) , επηρέασε και την επιλογή
του οικοπέδου αλλά και το πρόγραμμα και κατηύθυνε τον σχεδιασμό. Το ίχνος ως
έννοια, από την ιστορία των Ελλήνων στην περιοχή του Φαναριού, την ατμόσφαιρα
του τόπου, τα υλικά και τα ερείπια που παραμένουν, και τις ιστορίες των
ανθρώπων, γίνονται ένα εργαλείο μέσω του οποίου συνδέονται μέσω του σχεδιασμού
το παρελθόν με το παρών.
Η έκβαση του
τελικού αποτελέσματος βασίζεται πολύ την ανάλυση και βαθιά κατανόηση του
θέματος. Χρησιμοποιώντας μια σειρά από παλιές φωτογραφίες, ως φυσική υπόσταση
της μνήμης, και αναλύοντας τες, οι μνήμες μεταφράζονται σε φυσικούς χώρους,
μορφές και συνθέσεις: ένα σύνολο από θραύσματα και πολλαπλά στρώματα.
Καθορίζοντας αυτή την ανάλυση ως προσωπικό τρόπο χαρτογράφησης της μνήμης,
διακρίνονται διαφορετικά επίπεδα πολυπλοκότητας και ερμηνείας αυτής της
τεχνικής και καθιστούν την μνήμη ως ένα δίκτυο, το οποίο μαζί με τα θραύσματα
και τις επιφάνειές της, συνθέτουν την δομή κάθε ενός από τα κτήρια αλλά και την
πρόταση στο σύνολο της.
Το επιλεγμένο οικόπεδο
και η ευρύτερη περιοχή (Φανάρι) στο πλαίσιο της Κωνσταντινούπολης είναι άμεσα συσχετισμένη
με την ανάγκη του θέματος να συνδεθεί με τον τόπο και τον αστικό ιστό της πόλης.
Ερχόμενοι στον ιδιαίτερο τόπο αυτό να εδράσουμε, με 4 παρεμβάσεις, ένα κτήριο
πολιτιστικών και πολιτισμικών χρήσεων θεωρούμε ορθό να αρθρώσουμε ένα κτιριακό
σύμπλεγμα που θα οργανώσει τα πεδία των δυνάμεων θέασης και ενεργειών
αντιπροσωπεύοντας μια σύγχρονη πραγματικότητα, μέσα από την δημιουργία ενός
νέου βιώματος της υπάρχουσας τάξης πράγματων. Λειτουργώντας, όχι μιμητικά και
σε αντιπαράθεση με την ιστορία αλλά σαν ένα κτιριακό πρίσμα βίωσης της ιστορίας
και του τόπου, συλλέγοντας και απορροφώντας τις μνήμες της γειτονιάς. Ένα
κτίριο που θέλει να οργανώσει και να φωτίσει τόσο τους πολιτιστικούς θησαυρούς
του Φαναριού όσο και να συγκεράσει διαφορετικές τάσεις, συγγένειες
και προσανατολισμούς, προωθώντας ένα διαπολιτισμικό διάλογο στα πλαίσια
της προβολής, της ερευνάς και της μάθησης.
Η προτεινομένη λύση
είναι άμεσα συνδεδεμένη κι αλληλοεπιδρά με το ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο της Κωνσταντινούπολης.
Η επιλογή της χρήσης τεσσάρων κενών οικοπέδων και η διαίρεση του σε τέσσερα
μέρη, προτείνει ένα διαφορετικό χειρισμό και μια αντιμετώπιση του δημόσιου
κτηρίου και τον ρόλο του επισκέπτη ως οντότητα στον δημόσιο χώρο. Το
σταυροδρόμι επιλέγεται ως τυπολογία της απόλυτης σχέσης ανάμεσα στον δημόσιο
και τον ιδιωτικό χώρο και έχει ως στόχο να εισαγάγει εα νέο τρόπο κυκλοφορίας
μεταξύ των δρόμων και μέσα/κάτω/πάνω από τις κτιριακές επεμβάσεις. Έτσι, το σταυροδρόμι,
ως κομβικό σημείο, συνδέει τα 4 άδεια οικόπεδα (θραύσματα) αλλά και τα
διεισδύει. Η εκ νέου χρήση των πλέον κενών οικοπέδων, ενεργεί προς μια
κατεύθυνση αναγέννησης και αναζωογόνησης των δρόμων και της γειτονιάς του
Φαναριού. Τα σταυροδρόμια μπορούν αν γίνουν κέντρα και πόλοι έλξης σε όλη την
πόλη, και η αρχιτεκτονική παρέμβαση αυτή λειτουργεί ως σημείο αφετηρίας, η
οποία θα μπορούσε να επεκταθεί σαν θραύσματα στην πόλη.
Το κτιριακό
σύμπλεγμα παίρνει την μορφή μιας βιβλιοθήκης, ενός μουσείου πολιτιστικής
κληρονομιάς, ένα δημόσιο αρχείο και ενός βιωματικού πύργου μνημών και
αναμνήσεων όπου λειτουργούν δυνητικά μέσα στην γειτονιά, όντας κομμάτι αυτής,
βρίσκονται σε άμεσο διάλογο με το παρελθόν. Η πρόταση μπορεί να έχει σημαντική
επιρροή στην ευρύτερη περιοχή με το να οργανώσει την γειτονιά και να λειτουργήσει
ως σημείο αναφοράς- όχι μόνο λόγο της φυσικής παρουσίας των παρεμβάσεων- αλλά
και λόγο του σημαντικού κοινωνικοπολιτικού, οικονομικού και συμβολικού ρολού,
αναδιαρθρώνοντας και δημιουργώντας μια νέα ταυτότητα στον τόπο.
Ένα σύγχρονο
‘παλάτι μνήμης’ όπου κάθε επισκέπτης μπορεί να εναποθέσει τις δίκες του μνήμες
και αναμνήσεις, δημιουργώντας ένα προσωπικό νοητό χάρτη και συνδέοντας το
παρελθόν με το παρών. Επιπλέον βοηθά στην διατήρηση του χαρακτήρα μιας γειτονιάς,
όπως το Φανάρι, το οποίο προστατεύεται από την UNESCO και έχει
πρωταρχικό ρόλο στηn ιστορία της πόλης και κάθε σπίτι και κάθε δρόμος έχει
μια ιστορία να πει. Τελικά αυτό μπορεί να φέρει τον κόσμο πίσω στην γειτονιά
και να αναζωογονήσει τον κοινωνικό μηχανισμό της περιοχής.
#Students: Michailidis Κ.
#Supervisors: Schoonderbeek Μ., Rommens Ο.
#Year: July 2014
#Course: Diploma Thesis
#School: Technical University of Delft
Driven by the theme of memory
and using the typology of the crossroad as another public building/space, four
empty abandoned plots/fragments are chosen, and link into a building complex: a
library, an archive of the Greek presence in the neighbourhood, a museum of
Greek heritage, and a memory/experience tower for Fener in Istanbul.
Italo Calvino once wrote “The city, does not tell its past, but contains
it
like the lines of a hand, written in the corners of the streets, the gratings
of the windows, the banisters of the steps, the antennae of the lightning rods,
every segment marked in turn with scratches, indentations, scrolls.”
The "Public Building_ Border Conditions" Studio adopts a broad inclusive perspective toward the
notion of design, with a strong emphasis on process-oriented investigations.
The decision of my hypothesis and topic of research is, and has been, highly
connected with the final outcome of the project, both in its conceptual
background but also it its physical form and appearance. The topic of memory
and the traces it leaves behind, both material and immaterial, has been the
centre of my research and prevailing theme throughout the design, from
planning, to process and finally to product.
In
a way I propose an architectural device to deal with processes of memory
accumulation & memory loss where the trace becomes an abstract machine for
recording meaning. The understanding of memory as a device and how this can
take a form of a ‘memory palace’ as a storage place (existing or imaginary) has
informed the decisions in both the chosen site and the proposed design and
program. The trace as a notion, from the history of the Greeks in the neighbourhood,
to the ambiance of the place, the materials and ruins remaining and the stories
of people, becomes a tool upon which the design is based and the link between
the past and the present.
My project outcome is based a lot on the analysis
and deep understanding of the topic. Using a set of old pictures, as a physical
existence of memory, and analysing them I came to a translation of memories
into physical spaces, forms, and compositions: a set of fragments and layers.
By defining this analysis as my personal way of mapping memory I distinguished
different levels of complexities and interpretations of this technique. Another
major aspect occurring from the analysis is the reading of memory as a network,
which together with the fragments and surfaces compose the composition of each
one of the buildings, and the project as a whole.
The
chosen location and site in the given framework of Istanbul is important since
the project is location oriented and site specific taking into consideration
the urban fabric of the city. The project is seen as a vessel of experiences
that absorbs and collects the memories of the neighbourhood, which makes the
four interventions highly symbolic and they act as objects that project these
memories and manifestate its traces.
The project in highly informed and interacting
with the wider social context of Istanbul. The choice of using four empty lots
and dividing a building into four parts proposes a way of dealing with the
public building and the role of the person as an entity in the public domain.
The crossroad as a typology is chosen as the ultimate relationship between
public and private and my aim is to introduce a new way of circulating and
moving between the streets and through/under/above the buildings. In my
proposal I see the crossroad as a hub, both linking the 4 fragments but also
penetrating them. The (re) use of the empty lots acts towards a regeneration
and reinvention of the streets and neighbourhoods. I believe that crossroads
can become centres of interest all around the city and my project acts as a
starting point, which could extend, like scattered fragments.
The project can have a strong impact on the wider
context by introducing a way to organize and structure the city
and act as points of orientation – not only due to the physical presence of the
interventions but also because of their important social, cultural, economic,
political and symbolic role creating and re-structuring the identity of the
place.
A
contemporary ‘memory palace’ where each visitor can ‘store’ his own memories,
creating a personal mental map and linking the past with the present.
Furthermore, it helps the preservation of the character and qualities of a neighbourhood,
such as Fener, which is protected by Unesco and has a paramount role in the
history of the city and each house and street has a story to tell. Eventually
this can bring people back to the neighbourhood and revitalize the social
mechanism.
No comments :
Post a Comment